EDUARDO NARANJO
Naranjo Martínez, Eduardo
( Monesterio, Badajoz 1944 )
Biografía
Nacido nunha familia de pequenos labradores, xorde nel unha temperá vocación artística. Grazas ao seu primeiro mestre, Eduardo Acosta, logra ingresar na Escola de Artes e Oficios de Sevilla en 1957. En 1959 continúa a súa formación artística na Escola de Belas Artes de Sevilla, e un ano máis tarde continúa a carreira na Escola de Belas Artes de San Fernando, en Madrid; finaliza os seus estudos de Pintura con múltiples premios e recoñecementos. Posteriormente, fórmase en Pintura Mural con Manuel Villaseñor e en Gravado con Luis Alegre e Álvaro Paricio. En 1969 trasládase a París por un tempo cunha bolsa de estudos pola Fundación Castellblanch. Realiza a súa primeira mostra individual nas salas do Ateneo de Sevilla en 1962, e anos máis tarde concorre ás soadas exposicións nacionais. En 1972 realiza a súa primeira exposición realista na Galería Loring de Madrid ─repite un ano máis tarde─, e en 1979 expón na Galería Biosca con gran éxito e repercusión; a finais dese ano é elixido «Mellor artista plástico do ano» na revista Blanco y Negro. Participa como gravador no libro La Constitución Española, e tamén realiza gravados para O Xénese e Poeta en Nueva York de Lorca. Así mesmo, realizou traballos de escenografía en obras como La casa de Bernarda Alba de Lorca, El Español, e Hazme de la noche un cuento, de Jorge Márquez. Obtivo numerosos galardóns de pintura e gravado, a Medalla de Ouro de Estremadura, a Medalla de Honra da Asociación Española de Pintores e Escultores, a Cruz ao Mérito Militar e é académico de Santa Isabel de Hungría. Goza dunha enorme popularidade en China, onde exerceu como docente e onde tamén foi o primeiro artista occidental vivo en realizar unha exposición persoal. Ao longo da súa traxectoria participou en numerosas mostras colectivas, bienais, certames e feiras a nivel internacional como ARCO ou a Expo 92, e a súa obra figura en reputadas coleccións públicas e privadas.
Xenuíno artista alleo ás tendencias imperantes, traballa fundamentalmente o debuxo, a pintura, ─afirma Naranjo: «A pintura é algo connatural en min, o primeiro polo que sentín vocación, aínda que sei que o debuxo e a pintura marchan estreitamente relacionados. De feito, cando empezo unha obra, fágoo debuxando.»─, e así mesmo a obra gráfica. Nunha primeira etapa evoluciona desde o expresionismo ata o poscubismo, e finalmente, a abstracción. En 1970 dá comezo a súa etapa realista ─poética propia da súa adolescencia en Sevilla─ que camiña de maneira progresiva cara ao fantasioso ou onírico ─aproxímase ao surrealismo─ ata chegar a converterse nunha figura fundamental de realismo máxico-onírico. Énchese de inspiración na rúa, para desenvolver unha obra en que destaca o seu virtuosismo e oficio minucioso, o verismo das súas ilusorias composicións cheas de símbolos nas que a figura humana adquire un notable protagonismo ─excelente retratista, autorretratouse en numerosas ocasións─, así como a beleza e delicadeza das mesmas, cunha preferencia polo cromatismo austero.
O gravado, que explora desde 1965 en diferentes técnicas, resulta fundamental no traballo artístico do autor estremeño. Na Colección Afundación figuran dúas puntas secas sobre papel. Mujer Acostada (1982), de neutro cromatismo, evoca un universo de ilusión enche de calma e serenidade cunha figura feminina recostada en escorzo e de costas ao espectador, situada nun abstracto emprazamento de múltiples matices; e nos Emigrados (1992), en branco e negro, representa a temática da emigración a través duns nenos durmidos tombados uns sobre outros nun misterioso espazo.
Bibliografía
EDUARDO Naranjo: Obra Gráfica | 1965-2016, Diputación Provincial de Zaragoza, Consorcio Cultural Goya-Fuendetodos, Zaragoza, 2017.
VV. AA.: Diccionario de pintores y escultores españoles del siglo XX, Tomo 10, Forum Artis, Madrid, 1994, pp. 2895-2898.