Nacido en Ourense, trasládase en 1940 coa súa familia a Madrid, onde, tras estudar Enxeñería Industrial, inicia a súa formación artística con artistas como Luis Alegre, con quen estuda Gravado na Escola de Belas Artes de San e na Escola de Artes Gráficas. Completa a súa formación na École de Beaux Arts de París nos anos cincuenta. Nestes anos coñece a Luís Seoane, quen o considerará «un dos gravadores máis importantes e orixinais da península». Os sesenta estarán marcados pola súa internacionalización. Recibe unha bolsa da Fundación Juan March que lle permite viaxar a París, Londres, Holanda, e Suecia e é seleccionado para representar á École de Beaux Arts na Bienal de Gravado de Atenas. En Europa entra en contacto cos clásicos dos principais museos, así como cos movementos artísticos que se estaban desenvolvendo nas principais cidades europeas. Eran uns anos nos que se formaban numerosos grupos artísticos; Ortiz aproxímase ao grupo Os Artistiñas ─alentado por Vicente Risco─, funda xunto a Reimundo Patiño ─con quen abre en Madrid o taller de gravado Redor─ e Manuel Coia o grupo El Quilombo, e tamén participa no grupo Brais Pinto, xunto a Patiño, Uxío Novoneira e Bernardino Graña. Nos anos setenta, participa en numerosas mostras colectivas e forma parte da Estampa Popular Galega. O seu traballo, distinguido con diversos galardóns atópase representado en museos e institucións de Galicia e resto de España, así como do estranxeiro, en Europa, América e Asia.
Artista filosófico, de vocación literaria, escolleu expresarse a través da plástica e, dentro dela, fundamentalmente no complicado universo da obra gráfica ─sente predilección pola litografía─, cunha excelente técnica e un firme debuxo. Entende, como os románticos ─admira o seu tratamento da cor─, a arte como un medio para explicar ao ser humano e a súa misión na vida; sempre hai algo humano nas súas obras, nas que non é posible atopar estridencias nin formalismos, nin tampouco veleidades artísticas. A súa temática está caracterizada pola liberdade, as referencias costumistas de Galicia, a paisaxe, ou o paso do tempo, e a solidez do humano están moi presentes. Na súa traxectoria, apréciase unha evolución desde un barroquismo realista ata unha esencialización baseada na mancha. Na obra dos 60 (normalmente traballadas ao aguafuerte) apréciase unha crítica social rotunda que evoluciona cara a escenas cotiás, sosegadas e pintorescas. Así mesmo, o humor está presente, cun punto de acidez e nostalxia, e recorre ao ton burlesco para arremeter contra as actitudes máis rancias da sociedade.
Na Colección Afundación figuran catro obras gráficas e unha pintura ao amorne sobre papel do autor. Gaiteiro falando de Utamaro (1986) é a única obra pictórica, e trátase dunha particular homenaxe ao mundo do gravado e da arte xaponés. A súa ironía e acento burlesco achámolo no gravado Sen título de 1984. En Muelle do campo camarada (1975) recoñécese o seu dominio do claroscuro coas características sombras alongadas das súas figuras. Gente de pueblo (1981) mostra o seu lado máis nostálxico ao evocar recordos e vivencias, e investiga coa fragmentación da superficie en múltiples espazos. En Composición (1979) combina o vermello e o negro, a través de manchas e formas suxeridas de gran beleza. Todas elas son obras nas que se percibe o alento de Galicia e a orixinal linguaxe propia do artista.
DEL mal que muero. Gravados e pinturas, Concello de Ourense, Concellería de Cultura, Ourense, 1995.
ENRIQUE Ortiz Alonso. Obra sobre papel, Consellería de Cultura e Comunicación Social, Casa da Parra, Santiago de Compostela, 1997.
FRANCO, C.: “Enrique Ortiz”, en Artistas Gallegos pintores. Realismos, Nova Galicia Edicións, Vigo, 2001, pp. 180-215.
ORTIZ Alonso. Grabados, Galería Sargadelos, Barcelona, 1974.
ORTIZ ALONSO, Grabados en cobre, Galería Sargadelos, Barcelona, 1975.
ENRIQUE ORTIZ. Grabados, Ceibe galería de arte, 1977.
PABLOS, F.: Plástica gallega, Caja de Ahorros Municipal de Vigo, Vigo, 1981.
UNHA aciñeira para soñar. Enrique Ortiz, Centro Cultural Simeón, Deputación de Ourense, Ourense, 2002.
VV. AA.: Colección Caixavigo: pintura, escultura, dibujo, Tomo 2, Caixanova, Vigo, 1994, pp. 266-267.
VV. AA.: Diccionario de pintores y escultores españoles del siglo XX, Tomo 10, Forum Artis, Madrid, 1994, p. 3042.
VV. AA.: Galicia Arte, Arte Contemporáneo, Tomo XVI, Hércules de Ediciones, A Coruña, 1999, pp. 240-242.